Dotarliśmy do wyliczeń na temat finansowych skutków zmian w oszczędzaniu na emerytury dla władz lokalnych. Szczebel wojewódzki wskutek wdrożenia PPK odnotuje ubytek na ponad 1,3 mld zł w skali roku.



Projekt ustawy o PPK jest na etapie konsultacji. Nowymi regulacjami żywotnie zainteresowane są samorządy. Jak wynika z naszych ustaleń, nie były zadowolone z ogólnych wyliczeń rządu, zawartych w ocenie skutków regulacji projektu. Dlatego poprosiły resort finansów o dokładniejsze wyliczenia, z podziałem na poszczególne szczeble samorządu. Udało nam się dotrzeć do tych szacunków.
W ogólnym rozrachunku w latach 2019–2029 wszystkie gminy, powiaty i województwa zyskają prawie 4 mld zł. Po stronie wydatkowej pojawi się jednak kwota ponad 4,8 mld zł, co w konsekwencji oznacza ujemne saldo (wyniesie ono 0,84 mld zł).
Jak będzie to wyglądało na poszczególnych szczeblach? Na dochodach z PIT (w którym samorządy mają swoje udziały procentowe) w okresie 2019–2029 najwięcej zyskają miasta na prawach powiatu – ponad 2,8 mld zł. Niewiele mniej (ok. 2,6 mld zł) zyskają gminy. Powiaty zarobią ekstra niemal 700 mln zł, a najmniej województwa – prawie 200 mln zł. W przypadku dochodów z CIT wszyscy będą stratni, ale w różnym stopniu. Najbardziej zadowolone powinny być powiaty, które stracą tylko 48 mln zł. Największe miasta będą 538 mln zł na minusie. Ale największy cios czeka samorządy województw, których straty oszacowano na grubo ponad 1,5 mld zł.
Takie będą efekty różnych udziałów poszczególnych samorządów we wpływach z PIT i CIT. Np. gminy otrzymują prawie 38 proc. z PIT, powiaty – ponad 10 proc., a województwa – już tylko 1,6 proc. W przypadku CIT gminy mogą liczyć na 6,71 proc., powiaty – na 1,4 proc., a województwa – 14,75 proc. Tak więc samorządy regionów z jednej strony mają najmniejsze udziały w PIT i największe udziały w CIT.
To prowadzi do drugiej przyczyny strat województw w związku z PPK. W przypadku CIT skutkiem reformy będą straty w samorządowych dochodach (pracodawcy płacący składkę na PPK od pracowników będą mogli je zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów). W przypadku PIT można mówić o zwiększonych dochodach (podatek płacony przez pracowników od otrzymywanych od pracodawców składek na PPK).
– Ubytek rzędu 1,3 mld zł dotyczy wszystkich województw. Nawet gdyby założyć, że każdy region straci proporcjonalnie tyle samo, to będzie to ok. 100 mln zł na budżet. To duża strata, która będzie trudna do odrobienia. Zapewne jakaś część zadań będzie musiała zostać odsunięta w czasie lub skreślona. Będziemy się starali dochodzić zwrotu tych pieniędzy, osobno lub w większej grupie samorządów – zapowiada Marek Miesztalski, skarbnik woj. mazowieckiego.
W podobnym duchu sprawę komentują władze zachodniopomorskiego. – Zrozumiałe jest, że samorządy województw nie mogą pozwolić sobie na ubytek dochodów w tej wysokości. Należałoby zatem dokonać zmian w udziałach w podatkach PIT i CIT pomiędzy poszczególnymi szczeblami jednostek samorządów terytorialnych – mówi Łukasz Jucha z biura prasowego urzędu marszałkowskiego w Szczecinie.
Przedstawiciele resortu finansów wskazują, że potencjalny roczny ubytek dochodów województw mieści się w przedziale 100–150 mln zł, co stanowi ok.1,1–1,4 proc. ich dochodów. Resort sugeruje, że nie ma potrzeby rekompensowania samorządom utraconych wpływów będących skutkiem PPK. – Dzięki polityce gospodarczej sprzyjającej zrównoważonemu wzrostowi, dobrym wynikom finansowym firm i działaniom uszczelniającym dochody z CIT tylko w latach 2015–2017 zwiększyły się o 8,4 mld zł, z czego samorządy wojewódzkie zyskały ok. 1,25 mld zł – podaje MF. Zdaniem resortu, jeśli tendencje z lat 2015–2017 się utrzymają, można oczekiwać, że przyrost dochodów województw z tytułu podatków dochodowych w horyzoncie 10 lat „wielokrotnie” przekroczy potencjalne ubytki w związku z PPK.
6,35 mld zł dzięki PPK w okresie 2019–2029 mają uzyskać samorządy z wpływów z PIT
2,37 mld zł wskutek PPK w okresie 2019–2029 stracą samorządy z wpływów z CIT
2,4 mld zł zyskają gminy w okresie 2019–2029 w związku z PPK. To najwięcej ze wszystkich szczebli samorządu terytorialnego