Polakom, którzy mieszkają w USA i pobierają dwa świadczenia emerytalne – polskie i amerykańskie, to drugie zostało obniżone. Posłowie Tomasz Rzymowski i Bartosz Jóźwiak zwrócili się do Elżbiety Rafalskiej z pytaniami w tej sprawie.

Polakom, którzy mieszkają w USA i pobierają dwa świadczenia emerytalne – polskie i amerykańskie, to drugie zostało obniżone. Posłowie Tomasz Rzymowski i Bartosz Józwiak zwrócili się do Elżbiety Rafalskiej z pytaniami w tej sprawie.

W odpowiedzi na interpelację posłów podsekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Marcin Zieleniecki wyjaśnił, że przepisy prawa amerykańskiego, czyli ustawy Windfall Elimination Provision (WEP) mają zastosowanie do wszystkich osób, które pobierają dwa pełne świadczenia przyznane na podstawie okresów zatrudnienia/ubezpieczenia, i to bez względu na obywatelstwo świadczeniobiorcy oraz miejsce jego zamieszkania, oraz bez względu na to, czy z państwem z którego otrzymywane jest drugie pełne świadczenie została zawarta umowa o zabezpieczeniu społecznym. Powyższa regulacja odnosi się nie tylko do osób uprawnionych do świadczeń emerytalno-rentowych z zagranicy, ale także amerykańskich obywateli otrzymujących świadczenia na podstawie okresów pracy na rzecz amerykańskiego rządu lub samorządu.

Przepisy WEP wyłączają natomiast stosowanie redukcji wysokości amerykańskich świadczeń, takich jak: renty rodzinne, częściowe emerytury i renty (przyznawane z zastosowaniem umów dwustronnych, w tym umowy o zabezpieczeniu społecznym między Rzecząpospolitą Polską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki, podpisanej w Warszawie dnia 2 kwietnia 2008 r), a także świadczenia przyznane osobom, które opłacały składki na zabezpieczenie społeczne w USA przez okres co najmniej 30 lat, a ich wynagrodzenie roczne nie było niższe niż określone dla poszczególnych lat kalendarzowych. Świadczenie amerykańskie nie jest również pomniejszane w przypadkach, gdy pełne świadczenie z innego państwa zostało przyznane, z tytułu obywatelstwa lub okresów zamieszkania przebytych w tym państwie, a nie na podstawie opłaconych składek na ubezpieczenie społeczne.

Nie jest to świadczenie przyznane z ubezpieczenia społecznego, a tylko na takie może mieć wpływ WEP. Podstawowe znaczenie w tym zakresie ma pozaubezpieczeniowy, socjalny charakter tego świadczenia.

Jak wyjaśnia Zieleniecki wejście w życie umowy o zabezpieczeniu społecznym między Polską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki pozostaje bez wpływu na realizację amerykańskich przepisów prawa dotyczących redukcji świadczeń amerykańskich. Umowa ta nie ingeruje w wewnętrzne regulacje prawne państw-stron umowy określające warunki nabycia prawa do świadczeń, formułę obliczania wysokości świadczeń oraz zasady ich redukcji (zmniejszania).

„Zarówno przed wejściem w życie umowy, jak i obecnie, osoby uprawnione do emerytury z amerykańskiej instytucji ubezpieczeniowej SSA, w celu realizacji amerykańskich przepisów WEP, są zobowiązane do informowania SSA o otrzymywanych zagranicznych emeryturach i rentach, w tym świadczeniach polskich, przy czym na podstawie postanowień umowy w zakresie współpracy między instytucjami ubezpieczeniowymi obu państw, informacje te SSA może weryfikować we współpracy z ZUS” – czytamy w odpowiedzi na interpelację.
Ze względu na to, że amerykańskie przepisy WEP stanowią ustawodawstwo wewnętrzne USA, instytucją uprawnioną do ich interpretacji jest wyłącznie amerykańska instytucja Social Security Administration. Biorąc to pod uwagę, Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaproponuje SSA opracowanie we współpracy z ZUS szczegółowych informacji na temat zasad wynikających z przepisów prawa WEP oraz odpowiedzi na najczęściej zadawane przez klientów pytania. Informacje te zostaną zamieszczone na stronach internetowych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w dziale przeznaczonym dla Klientów, którzy pracowali lub mieszkają za granicą.

Jak informuje MRPiPS rząd zdaje sobie sprawę z problemów Polonii w USA, ale ponieważ sprawa dotyczy wewnętrznego ustawodawstwa, zarówno ministerstwo jak i ZUS, mają ograniczoną możliwość działania. Zieleniecki zadeklarował zorganizowanie Dni Poradnictwa dla Polaków mieszkających w USA i opracowanie broszury informacyjnej