Praca urzędnika samorządowego mianowanego nie jest i nigdy nie była pracą w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Z tego powodu taka osoba nie ma prawa do zwiększenia emerytury o rekompensatę – wyjaśniła Centrala ZUS, odpowiadając na pytanie DGP.
Do naszej redakcji zwróciła się czytelniczka, która planuje zakończyć swoją aktywność zawodową. Przez 42 lata była zatrudniona w administracji państwowej oraz samorządowej. Podlegała różnym przepisom ustaw i rozporządzeń. W efekcie tego ma problemy z określeniem swoich uprawnień. Najbardziej nurtuje ją jednak, czy jako pracownik samorządowy ma prawo do specjalnej rekompensaty finansowej za utratę prawa do wcześniejszej emerytury.
Powodem wątpliwości są zmieniające się przepisy. Do końca grudnia 2008 r. prawo do otrzymania emerytury na pięć lat przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego mieli ci pracownicy, którzy spełniali warunki określone w art. 23 ustawy z 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1593 z późn. zm.). Warunkiem przejścia na emeryturę było osiągnięcie przez pracownika określonego wieku (55 lat dla kobiety i 60 dla mężczyzny) i stażu (odpowiednio 20 i 25 lat). Musiał też uzyskać status pracownika mianowanego i stracić pracę w wyniku likwidacji lub reorganizacji stanowiska. Nowa ustawa z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. nr 223, poz. 1458) nie zawiera przepisów dotyczących uprawnień emerytalnych pracowników samorządowych ani przepisów przejściowych w tym zakresie. Nasza czytelniczka ma wątpliwości, czy na tej podstawie ma prawo do odszkodowania.
Centrala ZUS wyjaśnia, że prawo do rekompensaty określa art. 2 pkt 5 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 664). Zgodnie z nim jest to odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej. Jednocześnie art. 21 ust. 1 wspomnianej ustawy wskazuje, że rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1383), wynoszący co najmniej 15 lat.
ZUS podkreśla, że praca urzędnika samorządowego mianowanego w świetle ustawy o emeryturach pomostowych, jak również przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. nr 8, poz. 43 ze zm.) nie jest i nigdy nie była pracą w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Tym samym brak jest podstaw do ustalenia rekompensaty.