Emerytowi wojskowemu, który osiągnął przychód z tytułu służby w Sojuszu Północnoatlantyckiego, można zmniejszyć świadczenie. Tak uznał Sąd Najwyższy.
Pytanie prawne, którym się zajmował, powstało na kanwie sprawy emeryta wojskowego J.S., który został zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Centrum Szkolenia Sił Połączonych w Bydgoszczy (JFTC) na stanowisku inżyniera. Ten fakt zaważył na tym, że organ rentowy zmniejszył wysokość jego emerytury, na podstawie art. 40 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych i ich rodzin (Dz.U. z 2004 r. nr 8, poz. 66 ze zm.).
Odwołanie od decyzji złożył J.S. Argumentował, że jeżeli polski obywatel z tytułu służby w strukturach NATO osiąga jakiekolwiek wynagrodzenie, to nie może zaliczać się ono do kategorii przychodu w rozumieniu prawa ubezpieczeń społecznych. Wskazywał również, że na mocy umów międzynarodowych personel cywilny jest zwolniony z podatków od wynagrodzeń i dodatków wypłacanych bezpośrednio przez NATO, co również wyklucza zastosowanie w niniejszej sprawie art. 40 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym.
W odpowiedzi organ podkreślił, że znaczenie w tym przypadku ma przede wszystkim fakt, iż przychody są uzyskiwane z działalności objętej obowiązkiem ubezpieczenia.
Sąd I instancji uznał, że okoliczność, iż ubezpieczony jest zwolniony z podatku dochodowego od osób fizycznych, w żadnym wypadku nie oznacza, iż pobierane przez niego świadczenie emerytalne nie ulegnie zmniejszeniu w oparciu o przepisy ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym.
Apelację od wyroku wniósł ubezpieczony.
Sąd Apelacyjny w Gdańsku zwrócił uwagę, że w sprawach o analogicznych stanach faktycznych zarówno organy rentowe, jak i sądy odwoływały się do dorobku orzecznictwa w kwestii kwalifikowania przychodu emeryta osiąganego za granicą i jego wpływu na wysokość świadczenia emerytalnego pobieranego z polskiego systemu ubezpieczeń. Taką też konstrukcję przyjął sąd I instancji w niniejszej sprawie, powołując się m.in. na wyrok SN z 13 września 2013 (I UK 76/13).
SA miał jednak wątpliwości, czy prezentowane w dotychczasowym orzecznictwie podejście jest prawidłowe.
Jego zdaniem sytuacja prawna tych dwóch rodzajów podmiotów, tj. personelu cywilnego NATO oraz osób wykonujących pracę za granicą u zagranicznego pracodawcy, nie jest na tyle zbieżna, aby na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych uprawnione było ich utożsamianie. Takie podejście pomija bowiem specyficzny status prawny pierwszej kategorii pracowników.
Sąd Najwyższy uznał jednak inaczej.
Sędzia Andrzej Wróbel podkreślił, że członkowie personelu cywilnego podlegają zabezpieczeniu społecznemu państwa przyjmującego. Oznacza to, że przychód uzyskiwany z tytułu umowy z JFTC jest przychodem, który powinien być uwzględniany w podstawie wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne według prawa polskiego. W efekcie dopuszczalne jest obniżenie świadczenia emerytalnego zgodnie z zasadami ustalonymi w art. 104 ustawy systemowej. ⒸⓅ
ORZECZNICTWO
Uchwała Sądu Najwyższego z 23 maja 2017 r., sygn. akt III UZP 4/17.