W środę - 4 maja - rozpoczynają się matury. Około 280 tys. tegorocznych absolwentów liceów ogólnokształcących i techników przystąpi o godzinie 9 do obowiązkowego pisemnego egzaminu z języka polskiego; egzamin będzie przeprowadzany na poziomie podstawowym.

Tegoroczni absolwenci liceów ogólnokształcących są drugim rocznikiem, a tegoroczni absolwenci techników są pierwszym rocznikiem, który zdaje maturę według nowych zasad.

Tegoroczni absolwenci z liceów są bowiem drugim rocznikiem, który uczył się według nowej podstawy programowej, a absolwenci techników pierwszym, który zgodnie z nią się uczył; związane jest to z tym, że nauka w technikach jest o rok dłuższa.

Muszą oni - tak jak abiturienci z lat poprzednich - zdać trzy obowiązkowe pisemne egzaminy maturalne: z języka polskiego, z języka obcego i z matematyki. Egzaminy te są przeprowadzane na jednym - podstawowym poziomie. Maturzysta będzie musiał też przystąpić do, co najmniej, jednego pisemnego egzaminu z grupy tak zwanych przedmiotów do wyboru; maksymalnie do pięciu.

W grupie przedmiotów do wyboru w nowej formule egzaminu maturalnego są: biologia, chemia, filozofia, fizyka, geografia, historia, historia sztuki, historia muzyki, informatyka, język łaciński i kultura antyczna, wiedza o społeczeństwie, języki mniejszości narodowych i etnicznych, język regionalny, języki obce nowożytne, a także matematyka, język polski i języki obce nowożytne. W starej formule w grupie tej była też wiedza o tańcu.

Zgodnie ze starymi zasadami maturzysta mógł, ale nie musiał, przystąpić do pisemnego egzaminu z przedmiotu do wyboru (maksymalnie do sześciu). Według MEN, w latach ubiegłych co trzeci maturzysta nie zdawał ani jednego przedmiotu dodatkowego. Resort edukacji postanowił to zmienić.

W nowej formule egzaminy z przedmiotu do wyboru zdawane są tylko na jednym poziomie - rozszerzonym, a w przypadku języków nowożytnych - na poziomie rozszerzonym lub dwujęzycznym. Stąd do grupy tej zaliczane są matematyka, język polski i języki obce. W starej formule maturzysta mógł wybrać czy chce zdawać poziom podstawowy, czy rozszerzony.

Zgodnie z nowymi zasadami abiturienci muszą - też tak jak dotąd - przystąpić także do dwóch egzaminów ustnych: z języka polskiego i języka obcego, przy czym ich egzamin z języka polskiego ma zmienioną formułę. Zdający losuje zadanie przygotowane przez Centralną Komisję Egzaminacyjną. Może ono dotyczyć fragmentu tekstów - literackiego, popularno-naukowego lub reprodukcji. Maturzysta ma 15 minut na przygotowanie wypowiedzi inspirowanej wylosowanym tekstem kultury.

Zmodyfikowana jest też formuła egzaminów pisemnych z języka polskiego, zarówno na obowiązkowym poziomie podstawowym, jak i na rozszerzonym.

Egzamin pisemny na poziomie podstawowym nadal składa się z dwóch części - maturzyści muszą rozwiązać test i napisać tekst własny. W przypadku testu w miejsce jednego obszernego tekstu (zamieszczonego w arkuszu), do którego odnosiły się zadania, jest kilka tekstów - dwa, trzy. Zmienia się też zakres zadań. Oprócz zadań na rozumienie tekstów mogą być zadania wymagające np. napisania streszczenia tekstu oraz zadania sprawdzające świadomość językową maturzysty (rozumianą jako sprawność językową i integralnie z nią związaną zdolność do refleksji teoretycznej nad językiem).

Zmianie uległa też formuła dotycząca pisania tekstu własnego. Nadal jest wybór między napisaniem rozprawki a analizą tekstu poetyckiego. W przypadku analizy nie ma jednak podanego problemu, który powinien maturzysta poruszyć w swoim tekście, jest tylko ogólne polecenie: zinterpretuj wiersz (zamieszczony w arkuszu egzaminacyjnym), postaw tezę interpretacyjną i uzasadnij ją.

W przypadku rozprawki jest podany problem, którego ma ona dotyczyć. Maturzysta musi przedstawić swoje stanowisko, uzasadnić je odwołując się do podanego fragmentu tekstu literackiego (zamieszczonego w arkuszu egzaminacyjnym) oraz innych, wybranych przez siebie tekstów kultury (np. tekstu literackiego, obrazu, filmu).

Chęć przystąpienia do matury - tak jak co roku - zadeklarowali też abiturienci z wcześniejszych roczników, którzy chcą poprawić swój wynik. W tej grupie są zarówno ubiegłoroczni absolwenci liceów ogólnokształcących, którzy będą poprawiać ubiegłoroczny egzamin, co oznacza, że będą go zdawać według nowych zasad, jak i absolwenci, którzy uczyli się zgodnie ze starą podstawą programową i będą zdawać egzamin lub poprawiać jego wynik według starych zasad. Zdający według starych zasad będą mieli inne arkusze egzaminacyjne niż zdający według nowych zasad.

Czas trwania egzaminów pisemnych zależy od przedmiotu, który maturzysta zdaje oraz od jego poziomu, np. egzamin z języka polskiego na poziomie podstawowym trwa 170 minut.

Egzaminy pisemne będą rozpoczynać się przed i po południu - o godzinie 9 i 14. W pierwszym dniu matur - w środę - po południu przeprowadzony będzie egzamin z języka polskiego na poziomie rozszerzonym.

Pisemna sesja egzaminacyjna potrwa do 24 maja. Wielu maturzystów zakończy jednak egzaminy pisemne wcześniej - egzaminy z najczęściej wybieranych przedmiotów odbędą się w dwu pierwszych tygodniach sesji. Ustna sesja egzaminacyjna zakończy się 27 maja.

Aby uzyskać maturę abiturient - niezależnie czy zdaje ją według nowych, czy według starych zasad - musi uzyskać minimum 30 proc. punktów z egzaminów obowiązkowych. Wynik z egzaminu z przedmiotu do wyboru nie ma wpływu na uzyskanie świadectwa maturalnego (nie ma progu zaliczeniowego), służyć ma tylko przy rekrutacji na studia.