Najważniejszym celem reformy kształcenia zawodowego na poziomie ponadgimnazjalnym jest zwiększenie jego skuteczności oraz powiązanie go z rynkiem pracy. Temu ma służyć m.in. współdziałanie szkolnictwa zawodowego z pracodawcami, które powinno być realizowane nie tylko na poziomie centralnym w ramach polityki oświatowej państwa, ale przede wszystkim na poziomie samorządowym w formie bezpośredniej współpracy szkół z pracodawcami funkcjonującymi na lokalnym i regionalnym rynku pracy. Jedną z możliwości tej współpracy jest organizowanie zajęć praktycznych dla uczniów u pracodawców. Są one szczególnie pożądane, gdyż w tej formie nauka zawodu przebiega w rzeczywistych warunkach pracy i w bezpośrednim kontakcie z nowoczesnymi technologiami.

Niestety dotychczas najczęstszą formą praktycznego kształcenia zawodowego były zajęcia w pracowni szkolnej, a współpraca z pracodawcami miała incydentalny charakter. Wyjątek stanowili uczniowie zasadniczych szkół zawodowych, którzy na podstawie art. 16 ust. 5a ustawy o systemie oświaty spełniają obowiązek nauki poprzez realizowanie przygotowania zawodowego u pracodawcy zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania. W takim przypadku nauka zawodu odbywa się w systemie dualnym i obejmuje praktyczną naukę zawodu organizowaną u pracodawcy, który zawiera z uczniem jako pracownikiem młodocianym umowę o pracę na czas nieokreślony oraz kieruje go na dokształcanie teoretyczne do zasadniczej szkoły zawodowej. Na praktyczną naukę zawodu u pracodawcy przeznacza się w tym przypadku wszystkie godziny zajęć kształcenia zawodowego praktycznego przewidziane w ramowym planie nauczania dla zasadniczej szkoły zawodowej.
Aby umożliwić również uczniom techników i szkół policealnych uczenie się zawodu poprzez praktykę, minister edukacji narodowej 11 sierpnia 2015 r. gruntownie znowelizował rozporządzenie z 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu. Zmiany te mają skłonić dyrektorów szkół do większej aktywności w nawiązywaniu kontaktów z pracodawcami.
Zdaniem Ministerstwa Edukacji Narodowej jedną z przyczyn dotychczasowej niezadowalającej współpracy szkół z pracodawcami był brak wskazania w powyższym rozporządzeniu, że w każdym typie szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe można realizować je w systemie dualnym, w którym nauczanie zawodu jest realizowane również w formie zajęć praktycznych w całości lub w części odbywanych u pracodawców na podstawie umowy o praktyczną naukę zawodu zawieranej pomiędzy dyrektorem szkoły a pracodawcą. Obecnie w rozporządzeniu z 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu wyraźnie zostało to stwierdzone. Nowelizacja tego aktu prawnego określiła ponadto, że w technikach i szkołach policealnych nie mniej niż 30 proc. liczby godzin kształcenia zawodowego praktycznego określonej w ramowym planie nauczania powinno się odbywać u pracodawców na zasadach dualnego systemu kształcenia.
TYDZIEŃ Z KOMENTARZAMI – baza publikacji
Dotychczas w dodatku Kadry i Płace komentowaliśmy m.in. ustawy:
w z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, w tym dział dziewiąty „Zatrudnianie młodocianych”
w z 7 września 1991 r. o systemie oświaty – w części dotyczącej kształcenia praktycznego
w z 16 kwietnia 20 04 r. o czasie pracy kierowców
w z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych
w z 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych
w z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy
w z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych
w z 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy
w Komentowaliśmy też m.in. rozporządzenia dotyczące:
w przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania
w wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac
w przypadków, w których wyjątkowo jest dopuszczalne zatrudnianie młodocianych, którzy nie ukończyli gimnazjum, osób niemających 16 lat, które ukończyły gimnazjum, oraz osób niemających 16 lat, które nie ukończyły gimnazjum
w refundowania ze środków Funduszu Pracy wynagrodzeń wypłacanych młodocianym pracownikom
w szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego
w sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia
w
Przeoczyłeś tygodnik? Znajdziesz go w dotychczasowych wydaniach DGP na www.edgp.gazetaprawna.pl
Wykaz skrótów
k.p. – ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.).
KN – ustawa z 26 stycznia 1982 r. – Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.)
nowelizacja z 11 sierpnia 2015 r. – rozporządzenie ministra edukacji narodowej z 11 sierpnia 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz.U. z 2015 r. poz. 1183)
rozporządzenie RM – rozporządzenie Rady Ministrów z 28 maja 1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 232)
rozporządzenie MEN – rozporządzenie ministra edukacji narodowej z 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz.U. nr 244, poz. 1626 ze zm.)
u.s.o. – ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.)
ZSZ – zasadnicza szkoła zawodowa