O prawie do nauki w szkole decyduje miejsce zamieszkania, a nie adres zameldowania. Rodzic wracający z dzieckiem z zagranicy musi mieć zagwarantowane miejsce w placówce. Jeśli wyjedzie z uczniem z kraju, musi udokumentować, że jego podopieczny w dalszym ciągu się uczy.

Czy meldunek ma znaczenie przy przeprowadzce?

Jestem zameldowany wraz z dziećmi w Warszawie. Najstarsza córka od września pójdzie do pierwszej klasy. Przystąpiliśmy do rekrutacji w szkole podstawowej w naszej dzielnicy, nie wykluczamy jednak, że w sierpniu przeniesiemy się do nowego domu w małej miejscowości. Docelowo tam zamierzamy się osiedlić. Czy moje dziecko może nie zostać przyjęte do nowej placówki, jeśli formalnie nie ma w tym okręgu meldunku?
Zgodnie z przepisami ustawy o systemie oświaty o przyjęciu dziecka do publicznej szkoły decyduje jej dyrektor. Warto zaznaczyć, że dzieci zamieszkałe w obwodzie placówki, są przyjmowane z urzędu. Miejsce zameldowania nie ma znaczenia przy zapisie dziecka do szkoły obwodowej. Pod uwagę brane jest miejsce jego zamieszkania. Dziecko przyjmowane jest do szkoły na podstawie zgłoszenia rodziców. Przepisy ustawy o systemie oświaty zawierają w tym zakresie pojęcia zameldowania, niemniej jednak przy rekrutacji uwzględnia się te dzieci, które są zameldowane na terenie danej gminy, a o stałym zamieszkiwaniu najczęściej informują rodzice w trakcie rekrutacji. Gdyby jednak rodzic chciał np. dowozić dziecko spod Warszawy do publicznej szkoły podstawowej w stolicy z powodu wyższego poziomu nauczania, to szef tej placówki niekoniecznie zdecydowałby się na jego przyjęcie.
Podstawa prawna
Art. 20a ust. 2 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.).

Czy może nie być środków na zmiany organizacyjne

Dyrektor podstawówki, do której chcemy zapisać syna, robi problemy. Przekonuje, abyśmy poszukali innej placówki, bo ma komplet dzieci i nie może powiększać klasy. Czy może odmówić przyjęcia dziecka, skoro przeprowadziliśmy się do miejscowości, w której obwodzie jest wspomniana szkoła?
Zgodnie z przepisami oświatowymi obowiązkiem dyrektora obwodowej szkoły podstawowej lub obwodowego gimnazjum jest przyjęcie z urzędu ucznia zamieszkałego w obwodzie tych szkół. Jeżeli wymaga to przeprowadzenia zmian organizacyjnych pracy szkoły powodujących dodatkowe skutki finansowe, dyrektor może przyjąć ucznia po uzyskaniu zgody organu prowadzącego (np. konieczność uruchomienia dodatkowego oddziału z uwagi na brak wolnego miejsca w szkole). Zgodnie z przepisami oświatowymi obowiązkiem gminy jest umożliwienie wszystkim dzieciom spełnianie obowiązku szkolnego. Jeśli dyrektor nie chce się przychylić do wystosowanej prośby, należy powiadomić gminę.
Podstawa prawna
Art. 17 ust. 1 i art. 20a ust. 2 i 3 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.).
Czy szkoła może odmówić przyjęcia dziecka emigrantów
Wraz z żoną i dziećmi mieszkamy w Anglii. Tam pracujemy od kilku lat. Moja rodzina bardzo tęskni za krajem, rozważamy więc powrót w kwietniu. Obawiamy się, czy w miejscowości, w której mamy dom, znajdzie się miejsce dla starszego syna w gimnazjum i córki w szkole podstawowej. Czy dyrektor może robić problemy z przyjęciem?
Wszyscy uczniowie do 18. roku życia zamieszkali na terytorium Polski (bez względu na obywatelstwo) są przyjmowani do publicznej szkoły podstawowej i gimnazjalnej. Dotyczy to cudzoziemców, ale także naszych obywateli, którzy uczęszczali wcześniej do szkoły za granicą. Najlepszym rozwiązaniem jest jednak zapisać dziecko z początkiem roku szkolnego, a nie w jego trakcie. Wtedy uczeń przybywający z zagranicy jest przyjmowany np. do klasy I publicznej szkoły podstawowej właściwej ze względu na jego miejsce zamieszkania – z urzędu. Tryb rekrutacji jest taki sam jak wobec pozostałych dzieci. Możliwość przyjęcia do szkoły poza miejscem zamieszkania jest wtedy, gdy placówka dysponuje wolnymi miejscami. Rodzic ucznia polskiego pochodzenia lub cudzoziemiec może również zapisać w kraju swoje dziecko do oddziału międzynarodowego np. w publicznej szkole podstawowej. Odbywa się to na podstawie stosownych dokumentów o przebiegu dotychczasowej nauki, a w uzasadnionych przypadkach również na podstawie pozytywnego wyniku sprawdzianu predyspozycji językowych. Oczywiście takie placówki mogą mieć ograniczoną liczbę miejsc.
Podstawa prawna
Par. 4 rozporządzenia ministra edukacji narodowej z 2 stycznia 2015 r. w sprawie warunków i trybu przyjmowania do publicznych przedszkoli, szkół i placówek osób niebędących obywatelami polskimi oraz obywateli polskich, którzy pobierali naukę w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw, a także organizacji dodatkowej nauki języka polskiego, dodatkowych zajęć wyrównawczych oraz nauki języka i kultury kraju pochodzenia (Dz.U. z 2015 r. poz. 31).
Czy szkoły sportowe są dla wszystkich
Mój syn uczęszcza w Kanadzie do szkoły sportowej. Mamy podwójne obywatelstwo, ale pragniemy wrócić do Polski. Ze względu na zainteresowania dziecka nie chcielibyśmy, aby trafiło ono do zwykłej podstawówki. Czy dyrektor szkoły sportowej w Polsce musi przyjąć ucznia wracającego do kraju?
Są to najczęściej tzw. szkoły pozaobwodowe, do których zalicza się zarówno szkoły podstawowe, gimnazja, a także placówki ponadgimnazjalne (zawodówki, technika i licea) o profilu sportowym lub artystycznym. Do takich placówek uczniowie są kwalifikowani po spełnieniu określonych warunków. Kandydaci do szkoły sportowej muszą mieć zaświadczenia lekarskie i pisemną zgodę rodziców na uczęszczanie do tego typu placówki. Ponadto poddawani są próbom sprawności fizycznej, muszą też przejść sprawdzian predyspozycji językowych, kompetencji językowych, uzdolnień kierunkowych, badanie przydatności, egzamin wstępny lub kwalifikacyjny. W szkołach artystycznych, poza kwestiami sprawnościowymi, tryb jest podobny.
Podstawa prawna
Par. 3 rozporządzenia ministra edukacji narodowej z 2 stycznia 2015 r. w sprawie warunków i trybu przyjmowania do publicznych przedszkoli, szkół i placówek osób niebędących obywatelami polskimi oraz obywateli polskich, którzy pobierali naukę w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw, a także organizacji dodatkowej nauki języka polskiego, dodatkowych zajęć wyrównawczych oraz nauki języka i kultury kraju pochodzenia (Dz.U. z 2015 r. poz. 31).
Czy przeniesienie do szkoły z innym językiem jest możliwe
Musimy się przenieść na drugi koniec Polski, bo tam mój mąż został na dwa lata oddelegowany przez firmę. Nasz syn uczęszcza do drugiej klasy gimnazjum. W szkole, do której trafi, drugi język obcy to francuski, a on do tej pory miał niemiecki. Są też różnice w realizacji programu – omawiane były już np. niektóre lektury, których mój syn jeszcze nie miał w dotychczasowej szkole. Czy dyrektor może zorganizować dla ucznia dodatkowe zajęcia?
Dotychczasowe przepisy przewidują możliwość kontynuowania we własnym zakresie nauki języka obcego nowożytnego oraz wyrównywanie różnic programowych na zasadach określonych przez nauczyciela danego przedmiotu. Obecnie w resorcie prowadzone są prace nad nowymi regulacjami, które będą zobowiązywać szefa placówki do udzielenia wsparcia uczniowi przy tego typu zmianach szkół. Planowy termin wejścia w życie tych regulacji to 1 września 2015 r.
Podstawa prawna
Art. 16 ust. 13 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.).
Czy obowiązek nauki jest też poza granicami kraju
Wyjechaliśmy z dziećmi za granicę. Zajmowaliśmy się szukaniem pracy i nie było czasu na znalezienie dla naszych synów szkoły. Trochę ich uczymy wspólnie w domu. Czy musimy powiadomić dyrektora byłej szkoły w Polsce, że nasze dzieci kontynuują naukę?
Ustawa o systemie oświaty w przepisach dotyczących realizacji obowiązku szkolnego nakłada na rodziców obowiązek zapisania dziecka do publicznej lub niepublicznej szkoły podstawowej (analogicznie do gimnazjum publicznego lub niepublicznego). Zgodnie z art. 16 ust. 5 b ustawy o systemie oświaty obowiązek szkolny i obowiązek nauki może być spełniony również przez uczęszczanie do szkoły za granicą. Dyrektorzy publicznych szkół podstawowych i gimnazjów kontrolujący spełnianie obowiązku szkolnego przez dzieci zamieszkujące w obwodach tych szkół oraz gmina kontrolująca spełnianie obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki przez młodzież w wieku 16–18 lat, powinny w razie wyjazdu ucznia za granicę Polski odnotować ten fakt w księdze ewidencji dzieci i młodzieży lub w księdze uczniów. W tym celu rodzice zobowiązani są powiadomić dyrektora szkoły o planowanym wyjeździe oraz w ustalonym terminie przesłać dokumenty potwierdzające realizację obowiązku szkolnego w kraju, w którym przebywa dziecko.
Podstawa prawna
Art. 16 ust. 5 b, art. 18–19 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.).
Czy trzeba przetłumaczyć świadectwo
Moje dziecko uczęszczało do szkoły za granicą przez trzy lata. Chcemy teraz wrócić do Polski. Dyrektor szkoły podstawowej domaga się przetłumaczonego świadectwa ukończenia szkoły, bo jest w języku angielskim. Czy muszę to zrobić?
Dyrektor szkoły w Polsce, nawet jeśli świetnie zna język angielski, ma podstawę do tego, aby żądać przetłumaczenia świadectwa na język polski. Jest to język urzędowy, a zakres jego użycia reguluje ustawa o języku polskim. Stosuje się go w jednostkach samorządu terytorialnego i podległych im instytucjach w zakresie, w jakim wykonują zadania publiczne. Do takich instytucji zalicza się szkoły polskiego systemu oświaty.
Podstawa prawna
Art. 4 ustawy z 7 października 1999 r. o języku polskim (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 43, poz. 224 ze zm.).