Prawie 1,4 mln zł dofinansowania do wydania podręczników akademickich ma zwrócić Ministerstwu Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW) Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne z Warszawy. 455 tys. zł z tego tytułu ma oddać Uniwersytet Warszawski. To wyniki niektórych kontroli przeprowadzonych przez resort. MNiSW sprawdza bowiem, jak wydatkowane są dotacje na podręczniki.
– W obu przypadkach kontrole nie zostały zakończone. Trwa procedura odwoławcza. Po jej zakończeniu wydane zostaną stosowne decyzje – tłumaczy Bartosz Loba, rzecznik MNiSW.
Wspomniana dotacja może być udzielana na wniosek wydawcy w zakresie określonym w ustawie budżetowej na dany rok. Tak wynika z rozporządzenia z 10 lipca 2006 r. w sprawie stawek, szczegółowego sposobu oraz trybu udzielania i rozliczania dotacji przedmiotowych do podręczników akademickich (Dz.U. nr 127, poz. 888). Aby otrzymać dofinansowanie, wydawcy muszą spełnić określone w nim wymogi. Np. pomoc nie może być przyznana w przypadku, gdy minimalny nakład podręcznika akademickiego jest niższy niż tysiąc egzemplarzy. Dotacja jest przekazywana po przedłożeniu przez wydawcę rozliczenia kosztów jego wydania.
Wymienione wcześniej wydawnictwo nie wydało dwudziestu podręczników (z 45, na które otrzymało dofinansowanie), a mimo to wysłało rozliczenie kosztów do MNiSW w wysokości 1,15 mln zł. W przypadku 15 książek przedstawiono wydatki wyższe od rzeczywistych. Samo wydawnictwo tłumaczyło, że nieprawidłowości częściowo wynikają np. z niedostarczenia kompletu dokumentów (co nie oznacza, że wymienione koszty nie zostały faktycznie poniesione).
W przypadku Uniwersytetu Warszawskiego (UW) problemy dotyczyły terminu wydania dotowanych podręczników. Dotacja przysługiwała za rok 2010, a 14 podręczników UW wydał już w 2011 roku (mimo że prawa autorskie przysługiwały wydawnictwu UW co najmniej od 2010 roku). Uczelnia nie skorzystała z możliwości, jaką daje par. 18 rozporządzenia i nie wystąpiła do ministra o uzyskanie zgody na przedłużenie terminu wydania podręcznika.
W raportach pokontrolnych resort zwraca szczególną uwagę, aby wydawcy wykazywali w przyszłości koszty faktycznie poniesione na wydanie podręcznika.
– Najczęstsze nieprawidłowości to wydawanie części podręczników po rozliczeniu dotacji z MNiSW, czy brak wszystkich dokumentów źródłowych potwierdzających poniesione koszty – mówi Bartosz Loba.
Podkreśla, że często zdarzają się też niezgodności w rozliczeniach z MNiSW, np. zawyżanie lub zaniżanie kosztów oraz ponoszenie wydatków w wysokości niższej niż przedstawione w rozliczeniach z resortem, co skutkuje zawyżeniem kwoty przekazanej dotacji i koniecznością jej zwrotu.
Przypomnijmy, że zgodnie z par. 14 rozporządzenia dotacja jest przekazywana po przedłożeniu przez wydawcę rozliczenia kosztów wydania podręcznika (wraz z rachunkiem i egzemplarzem okazowym), sporządzonego na formularzu, którego wzór określa rozporządzenie.