Raz do roku każdy rodzic będzie mógł otrzymać pieniądze na zakup rzeczy niezbędnych dziecku do nauki. Wnioski o przyznanie wsparcia można składać od lipca do końca listopada.
Czy będzie określony wzór wniosku o świadczenie na wyprawkę szkolną?
Projekt rządowego rozporządzenia w sprawie programu „Dobry start” nie zawiera wzoru wniosku, który jest wymagany do uzyskania 300 zł świadczenia. Taki przykładowy dokument, który będzie można złożyć zarówno w formie elektronicznej (od 1 lipca), jak i papierowej (od 1 sierpnia), zostanie natomiast opracowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS). Będzie zamieszczony na stronie internetowej resortu, tak aby mogły z niego korzystać zarówno gminy, jak i sami rodzice (identyczne rozwiązanie funkcjonuje w programie 500+). Jednocześnie przepisy określają, jakie elementy znajdą się w formularzu. Poza danymi dotyczącymi rodzica i dzieci, na które będzie przyznane świadczenie, ma być w nim oświadczenie o uczęszczaniu potomka do szkoły, o ewentualnym posiadaniu przez niego orzeczenia o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności oraz informacje o przebywaniu członków rodziny za granicą.
Czy do wniosku trzeba będzie dołączyć dodatkowe dokumenty?
Co do zasady poza wnioskiem rodzic nie będzie musiał składać żadnych dodatkowych dokumentów, bo w jego treści znajdą się informacje pozwalające gminie na ustalenie prawa do świadczenia na wyprawkę. Niemniej w indywidualnej sprawie, gdy pojawią się wątpliwości co do jego przyznania, takie dodatkowe oświadczenia mogą okazać się potrzebne.
Czy gmina będzie weryfikować dane podane we wniosku?
Aby ustalić, czy rodzic faktycznie spełnia warunki do uzyskania świadczenia 300+, samorząd zweryfikuje zawarte w formularzu dane w różnych rejestrach, m.in. w bazie PESEL oraz w Systemie Informacji Oświatowej. Dodatkowo gmina będzie mogła weryfikować też inne okoliczności mające wpływ na prawo do świadczenia, np. czy nie zostało już przyznane drugiemu rodzicowi w innej gminie lub który z nich sprawuje faktyczną opiekę nad dzieckiem.
Czy świadczenie 300+ będzie podlegać koordynacji?
Nowa forma wsparcia rodzin, tak samo jak świadczenie wychowawcze czy rodzinne, będzie objęta przepisami UE o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. W praktyce oznacza to, że jeśli we wniosku znajdzie się informacja o tym, że jeden z rodziców przebywa lub pracuje w innym unijnym kraju, samorząd przekaże go do urzędu wojewódzkiego. Jego pracownicy zaś ustalą, czy w tej sprawie zachodzi koordynacja i czy rodzic może otrzymać świadczenie w gminie.
Czy pieniądze na wyprawkę będą należeć się rodzicom adopcyjnym?
Świadczenie 300+ jest przeznaczone dla wszystkich rodziców, również takich, którzy przysposobili dziecko, oraz osób zajmujących się dzieckiem w okresie oczekiwania na jego sądową adopcję. Pieniądze otrzyma też opiekun prawny małoletniego, np. jego babcia oraz rodzice zastępczy, a także osoby prowadzące rodzinne domy dziecka lub placówki opiekuńczo-wychowawcze typu rodzinnego.
Czy rodzic otrzyma świadczenie, gdy dziecko będzie w przedszkolu?
Program „Dobry start” przewiduje, że 300 zł wyprawki nie przysługuje, jeśli dziecko odbywa roczne przygotowanie przedszkolne (w zerówce bądź w przedszkolu). Tym samym, dopiero gdy zacznie naukę w pierwszej klasie szkoły podstawowej, możliwe będzie uzyskanie takiego wsparcia. Co ważne, przepisy wymieniają też rodzaje placówek oświatowych, w których edukacja uprawnia do 300+. Są to: szkoła podstawowa i ponadpodstawowa, a także dotychczasowe gimnazjum i szkoła ponadgimnazjalna. Z kolei, gdy dziecko uczęszcza do szkoły artystycznej, 300 zł będzie przysługiwać pod warunkiem, że jest w niej realizowany obowiązek szkolny. Ponadto prawo do świadczenia daje nauka dziecka w młodzieżowym ośrodku socjoterapii, młodzieżowym ośrodku wychowawczym, specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, specjalnym ośrodku wychowawczym oraz ośrodku rewalidacyjno-wychowawczym.
Czy świadczenie będzie przyznane również po skończeniu przez dziecko 18 lat?
Wprawdzie świadczenie z programu „Dobry start” ma przysługiwać do momentu ukończenia przez dziecko 18 lat w roku, w którym kończy się rok szkolny, ale od tej zasady są przewidziane dwa wyjątki. Pierwszy z nich dotyczy uczniów z orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Na takie osoby rodzice będą mogli otrzymać pieniądze na wyprawkę do momentu ukończenia 24 lat w roku, w którym kończy się rok szkolny. Z wydłużonego okresu pobierania świadczenia będą też mogli skorzystać uczniowie, którzy kontynuują naukę po osiągnięciu pełnoletności w dotychczasowej szkole, w tym mający lekki stopień niepełnosprawności (dla nich wszystkich 300+ będzie wypłacone do 20 urodzin).
Kiedy gmina odmówi przyznania świadczenia?
Reguły programu zakładają, że rodzic nie otrzyma pieniędzy na wyprawkę, jeśli jego dziecko jest przedszkolakiem lub trafiło do pieczy zastępczej. W tym ostatnim przypadku, gdy potomek został umieszczony w rodzinnych formach pieczy lub placówce typu rodzinnego, świadczenie będzie przysługiwało jego obecnym opiekunom. Kolejną negatywną przesłanką do uzyskania 300+ jest fakt przebywania dziecka w domu pomocy społecznej, młodzieżowym ośrodku wychowawczym, schronisku dla nieletnich, zakładzie poprawczym, areszcie śledczym, zakładzie karnym, szkole wojskowej – o ile zapewniają one nieodpłatnie pełne utrzymanie. Ponadto w sytuacji, gdy wniosek zostanie złożony przez dwoje rodziców, np. rozwiedzionych, świadczenie zostanie przyznane tylko temu, który sprawuje faktyczną opiekę nad dzieckiem (drugi otrzyma decyzję odmowną). Inaczej będzie, jeśli dziecko zgodnie z orzeczeniem sądu znajduje się pod opieką naprzemienną – sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach – obydwojga żyjących w rozłączeniu rodziców. Wówczas świadczenie zostanie podzielone między nich na pół.
Czy cudzoziemiec otrzyma świadczenie z rządowego programu?
Analogicznie jak w przypadku świadczenia wychowawczego oraz świadczeń rodzinnych obywatele innych krajów będą mogli ubiegać się o 300 zł na wyprawkę, jeśli spełnią jedno ze wskazanych w przepisach kryteriów. W przypadku obcokrajowców pochodzący spoza UE należy do nich m.in. posiadanie zezwolenia na pobyt czasowy lub karty pobytu z adnotacją „dostęp do rynku pracy”, przy czym muszą oni mieszkać na terenie Polski razem z innymi członkami rodziny.